Kinderuitvaart
Een kinderuitvaart ligt heel gevoelig. Het is daarom belangrijk om hier de juiste aandacht aan te besteden.
Wat is er allemaal mogelijk bij een uitvaart voor kinderen? Hoe creëer je een mooie en persoonlijke sfeer op een kinderuitvaart? En hoe zorg je ervoor dat die aansluit bij het kind of bij de ouders van een prematuur of stil geboren baby? Ik kan u mooie ideeën geven en uitleggen wat er zoal mogelijk is. Hoewel het onderwerp kinderuitvaarten prettiger is in een persoonlijk gesprek wil ik u hieronder toch alvast wat mogelijkheden voorleggen.
Vervoer van de overleden baby
Het is wettelijk geregeld dat een overledene ‘gepast’ moet worden vervoerd. Het is niet verplicht dat dit door een uitvaartbegeleider wordt gedaan. Een overleden baby vervoeren in de auto van de ouders wordt gezien als ‘gepast vervoer’ en mag dus. Dit vervoer mag in een autostoeltje, een wiegje, een reismandje of in de armen van één van de ouders. Wettelijk gezien is er voor vervoer van de overleden baby geen artsenverklaring nodig. Ook als de baby ongepland thuis ‘stil’ wordt geboren, mag hij/zij in elk gepast vervoersmiddel naar het ziekenhuis worden vervoerd zonder artsenverklaring.
Veel ziekenhuizen geven voor vervoer wel een artsenverklaring mee aan de ouders. In deze verklaring staat meestal de datum en het tijdstip van overlijden, de zwangerschapsduur en de mededeling dat ouders de baby zelf vervoeren.
Voor een kinderuitvaart met een thema kan er gekozen worden voor een witte Fiat 500. Deze Fiat van Straver Mobility Group dient als kinderrouwauto. Bij Straver Mobility Group heb je een ruime keuze aan rouw- en volgauto’s.
De uitvaartkist beschilderen
Wanneer er andere kinderen op de kinderuitvaart aanwezig zijn, is het misschien een idee om ze één of meerdere mooie tekeningen te laten maken. Ook bieden verschillende kistenmakers de mogelijkheid om de kist te beschilderen of om erop te tekenen. Met name voor kleine kinderen is dit een goede manier om hun gevoel te uiten en tegelijkertijd een boodschap achter te laten tijdens de kinderuitvaart. Dit kan ze helpen het verdriet een plaatsje te geven.
Ballonnen, kaarsjes en aankleding
Een kinderuitvaart aankleden met ballonnen en kaarsjes behoort ook tot de mogelijkheden. Daarnaast kunnen er vliegers en wensballonnen worden opgelaten, waarop u een eigen tekst of boodschap kunt schrijven. Voor wat betreft de aankleding kunt u denken aan een knutselhoek voor de kleintjes of een ‘sweet table’ waar snoepjes en gebakjes kunnen worden aangeboden.
Ook kunt u bellen blazen bij het kistje of bij het graf, waar vervolgens ballonnen de lucht ingaan. Kaarsjes in de lievelingskleur of in de kleuren van de regenboog kunnen worden aangestoken door ouders, familieleden of andere betrokkenen.
Foto’s en film als herinnering
Het terugkijken van een kinderuitvaart, door middel van foto’s of een video, kan heel waardevol zijn. Het kan u helpen bij de rouwverwerking. Daarnaast kan het fijn zijn voor mensen die niet bij de uitvaart aanwezig konden zijn. Ook voor broertjes en zusjes kan dit troost bieden. Als ze wat ouder zijn, kunnen ze hier altijd naar terugkijken. Heeft u hier interesse in? Dan adviseer ik u Uitvaartfilm.nl. Zij verwerken de bijzondere momenten tijdens de uitvaart tot een samenvattend en karakteristiek document. Voor foto’s verwijs ik u graag naar Rob de Joode via www.robdejoode.nl. Rob is een ervaren fotograaf die vele opties biedt in de verwerking van de beelden. Hierdoor heeft u een passende en waardevolle herinnering aan de uitvaart.
Advies inwinnen
Naast een knuffel of pop kunt u ook een ander voorwerp met emotionele waarde meegeven. Een favoriet dekentje of (houten) speelgoedje is ook mogelijk. Zolang het materiaal vergankelijk is, moet het geen probleem zijn. Om dit zeker te weten, kunt u mij altijd vragen om advies.
Ik realiseer mij dat al dit geboden advies een kinderuitvaart niet minder zwaar maakt, maar ik hoop desondanks dat ik u een helpende hand kan bieden.
Wet- en Regelgeving
De Wet op de lijkbezorging is een wet waarin veel geregeld en vastgelegd is met betrekking tot het overlijden van personen. Een deel daarvan is relevant voor perinatale sterfte. Voor baby’s die geboren zijn vóór een zwangerschapsduur van 24 weken (levend of levenloos) is deze wet niet van toepassing en is niets verplicht of verboden. Een uitzondering hierop is de situatie dat een baby bij een zwangerschapsduur van minder dan 24 weken langer dan 24 uur heeft geleefd. In dat geval is er wel begraaf- of crematieplicht.
LET OP de wet is gewijzigd (gelukkig)
Aanpassing wet: elke baby in de BRP
Per 4 februari 2019 is de wet aangepast waardoor op verzoek van een ouder ook een doodgeboren baby (ongeacht de zwangerschapsduur) op de persoonslijst van de ouders in de BRP kan worden opgenomen. Dan is bij de gezinssamenstelling de naam van de levenloos geboren baby te zien, bijvoorbeeld als een ouder inlogt op mijnoverheid.nl. Voor meer informatie over registratie in de BRP zie www.stillelevens.nl/informatie/registreren-in-de-brp/
Begrafenis- of crematieplicht
Zwangerschapsduur meer dan 24 weken
- Baby’s geboren bij een zwangerschapsduur van 24 weken of meer vallen onder de Wet op de lijkbezorging. Hier geldt een wettelijke begraaf- of crematieplicht.
- Een arts stelt de dood van de baby vast en geeft een officiële verklaring van overlijden af. Op dit zogenaamde A-formulier staat of de baby levenloos is geboren of wanneer hij is geboren en overleden. Deze overlijdensverklaring is nodig om bij de burgerlijke stand aangifte te doen en het verlof tot begraving of crematie te krijgen. De arts vult daarnaast een zogenaamd B-formulier in waarop (anoniem) de doodsoorzaak staat.
- Ouders hebben 2 opties wie de uitvaart van de baby verzorgt. Dit kan geregeld worden door een uitvaartbegeleider of de ouders regelen alles zelf.
- Begraven of cremeren mag niet eerder dan 36 uur na het overlijden en niet later dan 6 werkdagen na het overlijden. Het weekend en feestdagen zijn geen formele werkdagen.
- Is de moeder lichamelijk nog niet in staat bij de begrafenis of crematie aanwezig te zijn, dan bestaat de mogelijkheid om uitstel aan te vragen bij de gemeente. Uitstel wordt aangevraagd via de burgemeester van de gemeente waar de baby overleden is.
- De uitvaarbegeleider moet het uitstel tijdig weten. Gemeenten rekenen kosten voor het behandelen van een verzoek tot uitstel.
- Er kan ook van de termijn afgeweken worden vanwege godsdienstige redenen of als familie uit een ver land moet overkomen.
- Voor het vervroegen van begraven of cremeren is toestemming nodig van de officier van justitie en van de burgemeester van de gemeente waar de baby overleden is. Voor de aanvraag moet een arts een verklaring van geen bezwaar geven. Deze wordt samen met de aangifte van overlijden bij de burgerlijke stand ingeleverd.
Zwangerschapsduur minder dan 24 weken
- Als de baby bij een zwangerschapsduur van 24 weken geboren is (levend of levenloos) dan is de Wet op de lijkbezorging niet van toepassing. Een uitzondering hierop is een situatie waarbij een baby met een zwangerschapsduur van minder dan 24 weken levend wordt geboren en meer dan 24 uur leeft: dan geldt wel de begraaf- of crematieplicht.
- Ouders hebben 3 opties wie de uitvaart van hun baby verzorgt:
Een uitvaartbegeleider, zijzelf of het ziekenhuis. Bij de laatste optie draagt het ziekenhuis zorg voor een gratis collectieve crematie of begrafenis. Elk ziekenhuis heeft zijn eigen protocol ten aanzien van aanwezigheid bij de plechtigheid en eventueel meekrijgen van as. Sommige ziekenhuizen sturen op verzoek een bericht als de as is uitgestrooid. - De baby kan begraven worden op een officiële begraafplaats of gecremeerd worden. De gemeente geeft na overleg van een verklaring van de behandelend arts een verlof tot begraven of cremeren af. De ouders kunnen daarna de overleden baby begraven of cremeren.
- Uit de verklaring van de behandelend arts moet blijken dat de baby dood is geboren of dat het gaat om een baby van minder dan 24 weken oud die levend is geboren, maar binnen 24 uur is overleden.
- De baby mag ook begraven worden in eigen tuin of op een ander terrein, mits de eigenaar van dit terrein toestemming heeft gegeven. Het is goed om stil te staan bij de vraag wat er gebeurt als ouders gaan verhuizen en het huis verkocht wordt.
Buitenland
- Ouders die ervoor kiezen hun baby in het buitenland te laten begraven, moeten altijd een begrafenisondernemer in de arm nemen, ongeacht de zwangerschapsduur.
- Voor het uitvoeren van as naar het buitenland zijn er geen wettelijke documenten nodig. Een verklaring van overlijden en van de crematie wordt wel geadviseerd. Sommige luchtvaartmaatschappijen stellen eisen aan het vervoer. Voor lokale invoerregels moet met de ambassade in het buitenland contact op worden genomen.
Aangifte en naamgeving
Aangifte van geboorte moet altijd worden gedaan in de gemeente waar de baby geboren is en niet in de gemeente waar de ouders wonen. Alleen als een baby levend is geboren, is vervoerd naar een andere gemeente en daar is overleden, volgt er aangifte van overlijden in de gemeente van overlijden. Aangifte kan worden gedaan door de moeder, de vader of door de uitvaartbegeleider. Ook elke andere aanwezige bij de geboorte heeft het recht de aangifte te verzorgen. Aangifte doen kost niets. Gemeenten rekenen wel kosten (leges) voor een afschrift of uittreksel van akte(s). Aangifte kan bij sommige gemeentes digitaal, bij andere moet dit op het gemeentehuis of kan het in het ziekenhuis.
Adviseer ouders, indien zij zelf aangifte willen doen, om bij de gemeente van te voren een afspraak te maken. In veel gemeenten is het loket voor de geboorteaangifte hetzelfde als dat voor overlijden. Confrontatie met verheugde ouders die geboorteaangifte doen of een ambtenaar die de situatie lastig vindt, wordt liever zo veel mogelijk vermeden.
Wanneer aangifte doen?
Aangifte van overlijden moet volgens de wet binnen 6 werkdagen na de dag van overlijden en voor de kinderuitvaart. De gemeente heeft hiervoor het zogenaamde A-formulier nodig. De verklaring van overlijden, en het B-formulier, het doodsoorzakenformulier, dat de arts na overlijden heeft ingevuld, moet worden opgestuurd. Het B-formulier stuurt de gemeente (ongezien) door naar het Centraal Bureau voor de Statistiek. Bij de aangifte wordt een overlijdensakte opgemaakt en geeft de gemeente toestemming met het zogenaamde ‘verlof voor het begraven of cremeren’. Dat verlof heeft een begraafplaats of crematorium nodig om de baby te begraven of cremeren.